به نقل از «عصر ایران»

عباس عبدی: نظام آموزشی عقب‌گرد کند، نهاد‌های دیگر هم پسرفت می‌کنند

تاریخ انتشار: ۱۰ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۷۳۸۷۸

عباس عبدی در یادداشتی با عنوان «آموزش عمومی در اغما» برای روزنامه اعتماد نوشت: نامزد پیشنهادی برای وزارت آموزش و پرورش از مجلس رای اعتماد گرفت، ولی نه رفتن قبلی چندان مهم بود و نه آمدن فرد جدید. این نه به دلیل ویژگی‌های شخصی آنان که مساله چیز دیگری است.   نظام آموزش عمومی کشور و در این اواخر آموزش عالی نه تنها پیشرفتی ندارد بلکه در همان وضعیت نامطلوب خود توقف کرده است و این ربطی به این وزیر و آن وزیر نداشته و طی ربع قرن گذشته و شاید پیش از آن هم چنین بوده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

البته وزرا به لحاظ ویژگی‌های فردی می‌توانند گام‌هایی بردارند، ولی در ساختار موجود این مساله اهمیت تعیین‌کننده‌ای ندارد، به ویژه در مورد وزیر قبلی نه معلوم شد که چرا آمد و چرا رفت؟ و معلوم نشد که معرفی‌کنندگان این وزیر نیز آیا براساس همان معیار‌های قبلی وزیر فعلی را معرفی کرده‌اند؟ اگر بلی که وضع بدتر می‌شود و نه بهتر و اگر نه؛ تغییر سیاست داده‌اند که باید توضیح کافی دهند. بگذریم.   در پاییز سال ۱۴۰۰ گزارشی از سوی مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی وزارت آموزش و پرورش منتشر شد که بسیار مهم بود. بخشی از این گزارش به نتایج آزمون تیمز (Timss) پرداخته که در سال ۲۰۱۹ انجام شده است. این آزمونی بین‌المللی است که هر چهار سال یک بار و از حدود ۶۰ کشور انجام می‌شود و پیشرفت تحصیلی را در علوم و ریاضیات می‌سنجد. نمرات ایران در پایه چهارم و هشتم ابتدا کلا ناامیدکننده بود. میانگین نمرات ریاضی و علوم به ترتیب ۴۴۳ و ۴۴۱ بود که رتبه ایران از ۵۸ کشور را در ۵۰ و ۴۸ قرار داده بود. مشکل اصلی این بود که ۳۲درصد دانش‌آموزان نمره زیر ۴۰۰ گرفته بودند که بسیار ضعیف محسوب می‌شود و فقط ۱۱درصد بالای ۵۵۰ گرفته بودند، درحالی که در میانگین در همه کشورها، این درصد سه برابر بوده است. آزمون دیگری نیز در سال ۲۰۲۱ انجام شده که مشابه آزمون تیمز به نام پرلز و برای کیفیت روخوانی است. گزارش آن را آقای رضا امیدی منتشر کرده است. دانش‌آموزان ایرانی از میان ۵۷ کشور شرکت‌کننده رتبه ۵۳ با نمره ۴۱۳ را آورده‌اند که بسیار پایین است. ۴۱درصد آنان زیر نمره ۴۰۰ که حداقل معیار است را آورده‌اند. بقیه آمار‌ها را هم بر همین سیاق حدس بزنید.   مساله این است که آموزش و پرورش الگوی کلی نهاد‌های حکومتی و جامعه است و به همین علت سنگاپور در این رتبه‌بندی‌ها اول می‌شود. تا زمانی که آموزش و پرورش جایگاه شایسته‌ای پیدا نکند، ممکن نیست که به مراحل اصلی توسعه و پیشرفت گام بگذاریم و به موازاتی که نظام آموزشی عقب‌گرد می‌کند سایر نهاد‌ها هم در مسیر پسرفت خواهند بود همچنان که در این مسیر هستیم. تقریبا بخش مهمی از نابسامانی‌ها و ناهنجاری‌ها ریشه در ضعف نظام آموزشی و جامعه‌پذیری کودکان‌مان دارد. مهم‌ترین مشکلات نظام آموزشی آن‌هایی نیستند که امروز در سطح جامعه مطرح است، البته این‌ها مسائل مهمی هستند، ولی مهم‌ترین ضعف نظام آموزش عمومی و ابتدایی و متوسطه ایران، فقدان فلسفه آموزش در جهت تربیت نوجوانان و جوانان خلاق، توانمند، منتقد و آزاد است.   جوانانی که از طریق این آموزش متکی به نفس بار آیند و امید به آینده در آنان موج بزند. مدرسه در کنارخانه، مأمن اصلی آنان باشد. با این وضعیت آموزشی احتمالا پس از این بدتر هم خواهد شد و تعداد دانش‌آموزان ترک تحصیلکرده بیشتر شده و از کیفیت آموزشی کاسته و در عین حال بر نابرابری آموزشی افزوده خواهد شد. مساله در ایران زیاد داریم، ولی آموزش عمومی و سپس دانشگاهی جزو چند مساله اصلی کشور است که نه به عنوان مساله شناخته می‌شوند و نه از نظر ساختار رسمی ایده ایجابی و مثبتی برای آن وجود دارد.

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: عباس عبدی آموزش و پرورش آموزش و پرورش آموزش عمومی نظام آموزشی نظام آموزش

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۷۳۸۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جایگاه معلم در سند تحول بنیادین کجاست؟

به گزارش گروه اجتماعی ایسکانیوز، علم، نقطه‌ آغاز تحول‌ فرهنگی، اجتماعی‌ و آموزشی‌ نظام آموزشی هر کشوری و از مولفه های اساسی در جهت حرکت در مسیر پیشرفت است. درفرهنگ ایران مدرن و معاصر، معلم و استاد، سرمشق و نمونه انسان مطلوب و آرمانی است.

هر فرهنگی لاجرم؛ سرمشق هایی برای انسان آرمانی و مطلوب خود می‌آفریند. این سرمشق، در"تخیل اجتماعی"، نهادهای اجتماعی"،"فضاهای عمومی" و "زبان" آن جامعه نقش می‌بندد و ارزش‌هایی حول او شکل می‌گیرد بنابراین؛ معلم به عنوان قهرمان فرهنگ ایران و جهان است.

انسان درطول حیات خویش، همواره در جست وجوی قهرمان و اسوه بوده تا او را سرمشق خویش قرار داده و به سرمنزل مقصود نایل آید. دراغلب جوامع، آنکه نقش این قهرمان بی‌بدیل را به خوبی ایفا می‌کند،"معلم" است.

همانکه اهداف تربیتی، در گرو رفتار و منش اوست. بی‌شک؛ پایه‌ریزی تمدن نوین و هویت‌سازی جوامع بشری نیز، مرهون نقش معلم و نحوه تعلیم و تربیت و کیفیت آموزش و پرورش آن جامعه است.
بی‌گمان؛ تحقق جامعه مدنی متمدن و متعادل و انتقال معارف و میراث فرهنگی گذشتگان نیز، جز در سایه آموزش و پرورش، امکان‌پذیر نخواهد بود. امروزه، تحول بنیادین نظام آموزشی کشور به مهمترین رخداد آموزشی مدارس تبدیل شده است‌ و تمامی مدارس ابتدایی تا متوسطه؛ با آن دست به گریبان هستند.

سوال اینجاست که "جایگاه معلم" به عنوان قهرمان بی‌بدیل ،در اهداف تربیتی و در تنظیم این سند دقیقأ کجا قرار داشت و دارد؟ صدای خاموش معلمان در تحول بنیادین آموزش وپرورش، یکی از عوامل مهم در اجرای تمام و کمال سند تحول بنیادین است. تغییر بنیادین نظام‌های آموزشی، موضوعی پیچیده، پویا، سازگار شونده واتلافی پیچیده است.

تغییر و تحول، فقط کتاب درسی و تغییر در آن را شامل نمی‌شود بلکه تغییر و تحول در معلم، تغییر در برنامه درسی، تغییر در سیستم و ساختار آموزشی، نوآوری و اصلاح را در بر می‌گیرد. تغییر و تحول بنیادین در زمان‌ها و مکان‌های مختلف است.

تحول آموزشی در نظام‌های آموزشی بدون سازگاری و همخوانی با شرایط، نیازها و علایق، توانمندی‌ها، منابع، امکانات و موانع، محدودیت یادگیرندگان و جامعه ملی و محلی و تناسب با دانش موضوعی، ارزش آموزشی ندارد و نمی‌توان به اثربخشی آن امیدوار بود.

شروع و اجرای تحول بنیادین نظام آموزشی، همانند تغییر در بسیاری از سیستم‌های زنده، نیازمند از دست دادن انرژی، سرمایه و منابع انسانی مالی و مادی است و صرفأ پس از نهادینه شدن و جا افتادن این تحول شرایط برای بازگشت سرمایه و منابع انسانی، مالی و مادی مهیا می‌شود. ایجاد تغییر آموزشی، توسط عده‌ای محدود در مرکز یا وزارتخانه، نه ممکن است و نه عقلانی؛؛!!

تحول بنیادین آموزش وپرورش زمانی محقق و پدیدار می‌شود که بازیگران اصلی آن، معلمان، دانش‌آموزان، مدیران، نیروی انسانی، والدین، رهبران اجتماعی و افراد با نفوذ جامعه ملی و محلی، متخصصان دانشگاهی، مدیران و رهبران آموزشی مناطق و استان، نمایندگان مجلس و دستگاه‌های مختلف باشد. ترسیم صدای معلمان، به عنوان یکی از اساسی‌ترین بازیگران تغییرات آموزشی یا تحول بنیادین، درگرو پاسخگویی به ۴ سوال زیر است:

۱.چرا معلمان باید به عنوان بازیگر اصلی و مهم تغییر نظام آموزش وپرورش در نظر گرفته شوند؟

۲.در عرصه تحول بنیادین، معلمان چگونه‌ می‌توانند به بازیگرانی فعال تبدیل شوند؟

۳.بر اساس مطالعات وپژوهش‌های بین‌المللی، معلمان چه نقشی در تغییر و تحولات آموزشی دارند؟

۴.معلمان کشور در تحول بنیادین نظام آموزشی به اجرا درآمده اخیر، تا چه حد ایفای نقش کرده و بازیگرانی مهم بودند؟

معلمان از بازیگران اصلی تغییر و تحول آموزشی هستند زیرا تغییر آموزشی به تفکر و عمل معلمان وابسته است. تغییر برنامه درسی «بدون درنظر گرفتن نقش بنیادین و فعال برای معلمان»؛ محکوم به شکست است. مشارکت فعال معلمان در تغییر برنامه‌های درسی منافع و آثار مثبت و سازنده‌ای برای خود معلمان، دانش‌آموزان و نظام آموزشی دارد. هرسال، در ماه‌ اردیبهشت «مقام معلم»، بوق‌ و کرنا می‌شود و آموزش‌ و پرورش‌ و معلم، تیتر محافل حاکمیت، مجلس، دولت‌ و...می‌شود اما، دریغ‌ از یک نگاه عمیق راهبردی‌ و استراتژیک محور در افق چشم‌انداز و نقشه راهی وسیع و روشن‌ در راستای‌ بستری مطمئن و چارچوب آموزش مستمر و هدفمند آن هم با ارتقاء مقام، منزلت و جایگاه ویژه معلم‌ در همه‌ ابعاد شخصیتی، افزایش روحیه نشاط و شادابی او و نیز تلاش مضاعف در مسیر رشد، توسعه‌، شکوفایی و بالندگی آحاد معلمان‌ ارزشمند و فاخر این سرزمین سراسر فرهنگ و ادب و.. جامعه صالح، پویا و سراسر آرامش قطعأ درگرو معلمان‌ نیک اندیش؛ توسعه نگر، صالح، پرنشاط، بدون دغدغه معیشتی‌ و اولویت‌ اول‌ حاکمیت و دولت خواهد بود .

اسفندیار نظری مدرس‌ دانشگاه معاون‌ سابق اداره کل آموزش‌ و پرورش‌ استان مازندران*

پرستو خلعتبری کد خبر: 1229133 برچسب‌ها وزارت آموزش و پرورش